Τι θα αποκόμιζε άραγε ένας ελεύθερος παρατηρητής από το διήμερο και πυκνό σε ομιλίες συνέδριο της ΚΕΔΕ, στις 27 και 28 Ιανουαρίου, στην Κομοτηνή; Το πρώτο μετά την εφαρμογή του «Καλλικράτη»;Από πολιτικής απόψεως, ο προβληματισμός ήταν μηδαμινός και οι προτάσεις ανύπαρκτες. Το μεγάλο ενδιαφέρον του συνεδρίου, ωστόσο, ήταν η διάσταση ανάμεσα στον επίσημο κυβερνητικό λόγο, που επιχειρούσε να διασώσει τα κουρέλια του «Καλλικράτη», και τη ζοφερή πραγματικότητα που διεκτραγωδούσαν στο σύνολό τους οι αιρετοί όλων των πολιτικών αποχρώσεων: μια Τοπική (Αυτο)διοίκηση σε κατάρρευση και ο «Καλλικράτης» σε ρόλο μπουλντόζας. Ακόμα και ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ, υψηλόβαθμο στέλεχος του ΠΑΣΟΚ και, άρα, συνδιαμορφωτής αυτής της πολιτικής, δήμαρχος Καλλιθέας (Αττικής) κ. Κ. Ασκούνης, σε μια προσεκτικά στρογγυλεμένη ομιλία, δεν μπόρεσε να αποφύγει νότες ρεαλισμού, παραδεχόμενος το αδιέξοδο της Τ.Α. μέσα στη γενικότερη οικονομική συγκυρία. Βιάστηκε πάντως να χρυσώσει το χάπι: «Θέλουμε την Τοπική Αυτοδιοίκηση φορέα και γνήσιο πρωταγωνιστή της δημοκρατικής ανασυγκρότησης του τόπου. Θέλουμε την Τοπική Αυτοδιοίκηση θεσμό και δύναμη της κοινωνικής αλληλεγγύης και συνοχής, θεσμό και δύναμη της παραγωγικής και αναπτυξιακής πορείας της χώρας», είπε . Απέφυγε, ωστόσο, επιμελημένα να εξηγήσει πώς. Χωρίς χρηματοδότηση; Με τους περισσότερους δήμους στα όρια της χρεωκοπίας; Με διαρκή απίσχναση των κοινωνικών παροχών προς τον πολίτη;
Βεβαίως την παράσταση έκλεψε ο πού είσαι νιότη πού ‘δειχνες πως θα γινόμουν άλλος, επί σχεδόν 5 τετραετίες δήμαρχος Κοζάνης, πρώτος πρόεδρος της ΚΕΔΚΕ για δυο θητείες και νυν υφυπουργός Εσωτερικών, κ. Π. Κουκουλόπουλος, οποίος περιέγραψε μια Ελλάδα στα πρόθυρα του παραδείσου, τόνισε, όπως και όλα τα κυβερνητικά στελέχη (Γιαννίτσης, Γεννηματά) την επιτυχία του «Καλλικράτη» και κορύφωσε με τη διαπίστωση, που άφησε άναυδους τους αιρετούς, ότι υπάρχει πλεονάζον προσωπικό στους δήμους και καλόν θα ήτο να δημιουργηθεί μια επετηρίδα εφεδρείας, ώστε οι πλεονάζοντες να μεταφερθούν σε δήμους με ελλειμματικό προσωπικό. Δηλαδή μεταφερόμενο προσωπικό απ’ άκρου εις άκρον της επικρατείας (!). Και όχι, δεν τα λέει η τρόικα αυτά. Άνευ ετέρου σχολίου!
Δήμοι σε οικονομική εξαθλίωση
Σε δύο άξονες κινήθηκαν οι τοποθετήσεις των δημάρχων των καλλικρατικών δήμων, οι οποίοι χρησιμοποίησαν ιδιαιτέρως υψηλούς τόνους και ανεξαιρέτως καταφέρθηκαν εναντίον του «Καλλικράτη» και των αποτελεσμάτων του, μολονότι πολλοί, οι περισσότεροι, έχουν συμβάλει όσο τους ήταν δυνατόνμ για να περάσει ο μνημονιακός «Καλλικράτης» όντες στελέχη του ΠΑΣΟΚ και της Ν.Δ.:
Η οικονομική δυσπραγία των δήμων, που δεν επιτρέπει ούτε υπηρεσίες να προσφέρουν ούτε έργα να ολοκληρώσουν, πολύ περισσότερο να σχεδιάσουν νέα. Οι ελλείψεις σε προσωπικό, που μεγαλώνουν τις δυσλειτουργίες. Οι υπερχρεωμένοι δήμοι (Νίκαιας-Ρέντη, Ρόδου και πολλοί άλλοι), που κινδυνεύουν να κλείσουν. Τέλος, οι παρεμβάσεις των οικονομικών επιτροπών και οι υπερεξουσίες των επιτρόπων, που προβαίνουν σε ελέγχους νομιμότητας αλλά και σκοπιμότητας των οικονομικών πράξεων, ακυρώνοντας ουσιαστικά τα δημοτικά συμβούλια.
Η μεγάλη, πολλές φορές τεράστια έκταση των καλλικρατικών δήμων (Βόλος, Ρόδος, Μυτιλήνη κτλ), που δυσχεραίνει την ομαλή λειτουργία του δήμου και αποχυμώνει τις δυνατότητές του, μετατρέποντάς τον σε κρατική υπηρεσία.
Η Αυτοδιοίκηση πνέει τα λοίσθια
Όμως, οι αιρετοί -πλην αυτών από τα ριζοσπαστικά αριστερά σχήματα και το ΚΚΕ (παρά την βασική ιδεολογική θέση του τελευταίου για την προτεραιότητα του κράτους)-, έμειναν στην περιγραφή και σε μια οικονομικίστικη αντίληψη της Τ.Α. Δεν προχώρησαν σε οποιαδήποτε πολιτική ανάλυση. Λες και δεν είναι η συγκεκριμένη πολιτική πίσω από την οικονομία: η νεοφιλελεύθερη καπιταλιστική ιδεολογία. Είναι φανερό για τον ψύχραιμο μελετητή της κατάστασης –ειπώθηκε ανοιχτά στο συνέδριο, ακόμα και από βήματος- ότι η Τοπική (Αυτο) διοίκηση πνέει τα λοίσθια. Αποδυναμωμένη οικονομικά (περικοπές 3 δισ. προβλέπονται μέχρι το 2013, οι δήμοι είναι σε οριακό σημείο από οικονομικής απόψεως, πολλοί σχεδόν αδυνατούν να καλύψουν τις ανελαστικές δαπάνες), φορτωμένη με αρμοδιότητες στις οποίες αδυνατεί να αντεπεξέλθει (συντήρηση σχολείων, επί παραδείγματι), η Τ.Α. μετατρέπεται στο μακρύ χέρι του κράτους στις τοπικές κοινωνίες. Η προσπάθεια ιδιωτικοποίησης κρίσιμων υπηρεσιών, όπως τα απορρίμματα και οι κοινωνικές υπηρεσίες, οι μαζικές απολύσεις των εργαζομένων στους δήμους και η έως εξαφανίσεως συρρίκνωση των υπηρεσιών πρόνοιας είναι οι κορυφαίες αποδείξεις.
Το πρόβλημα δεν λύνεται με προγράμματα ονοματισμένα με «ευφυή» αρκτικόλεξα (ΑΚΣΙΑ, ΕΛΛΑΔΑ…), που δημιουργούν δέος και ελπίδες στον πολίτη, είναι αναποτελεσματικά, όμως, και καταρρέουν πριν καν εφαρμοστούν για να δώσουν τη θέση τους σε άλλα, απότοκα της μεγάλης φαντασίας του καπιταλισμού, όταν πρόκειται να εκμεταλλευτεί νέες πηγές πλουτισμού. Και εδώ ακριβώς ήταν το πρόβλημα του συνεδρίου.
Έλλειμμα δημοκρατίας
Ο «Καλλικράτης» είναι προϊόν μιας ιδεολογίας που βάζει την οικονομία μπροστά από την πολιτική, ροκανίζει κάθε δημοκρατικό θεσμό συμμετοχής και άμεσης δημοκρατίας, απομακρύνει τον πολίτη από την ενεργό δράση στην τοπική κοινωνία. Οι δήμοι μοιάζουν όλο και περισσότερο με μικρά κράτη, που ενισχύουν τον αποκλεισμό και την μονήρη απελπισία. Η μικροπολιτική του ρουσφετιού και η διαφθορά, τα τριάντα χρόνια του δικομματισμού, είχε ήδη βλάψει τις σχέσεις του πολίτη με την Τ.Α. και είχε δημιουργήσει καχυποψία. Ωστόσο, πάντα η τοπική δραστηριότητα ενείχε μέσα της σπέρματα ελπίδας και ενέπνεε για συμμετοχή, πιο πολύ στις μικρές κοινωνίες της περιφέρειας. Οι συνενώσεις του Καλλικράτη κατάφεραν να διώξουν τους πολίτες από την άσκηση του δικαιώματος της συμμετοχής και του ελέγχου. Παράλληλα, οι μεγάλες πλειοψηφίες που εξασφαλίζει στη συμπολίτευση και το πλαίσιο λειτουργίας του δημοτικού συμβουλίου που επιβάλλει, ασφυκτικό για την αντιπολίτευση, επιτρέπει βεβαίως την άσκηση κριτικής από τις αντιπολιτευόμενες παρατάξεις και κινήσεις αλλά δίνει την ευχέρεια στη διοικούσα να περνάει ό,τι θέλει, χωρίς καν να λαμβάνει υπόψη τις προτάσεις των υπολοίπων. Αυτό είναι έλλειμμα δημοκρατίας και, άρα, ό,τι πιο επικίνδυνο παράγει η ιδεολογία του «Καλλικράτη».
Αυτά ούτε καν τόλμησαν να ψελλίσουν έστω, μπορεί ούτε και να τους περνούν από το νου, πράγμα χειρότερο, οι αιρετοί του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, αρκετοί εκ των οποίων είδαν στο βήμα του συνεδρίου την ευκαιρία για μια πρώτη εμφάνιση ή επανεμφάνιση υποψήφιου βουλευτή (η σημειολογική ανάλυση των βίντεο των ομιλιών θα ήταν το πανηγύρι του επικοινωνιολόγου). Παρά τα όσα είπαν, δεν τόλμησαν στο τέλος να αμφισβητήσουν ανοιχτά τον «Καλλικράτη». Και, φυσικά, εξίσου ευπρεπές είναι και το ψήφισμα που κατέθεσε ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ (θυμίζουμε ότι ως δήμαρχος Καλλιθέας ο κ. Ασκούνης και η παράταξή του αρνήθηκαν πεισματικά να πάρουν απόφαση για το χαράτσι της ΔΕΗ και να σταθούν αλληλέγγυοι προς τους πολίτες της πόλης τους).
Χωρίς διεκδικητικό πλαίσιο
Το ψήφισμα υπερψηφίστηκε από το σώμα, όπου, ευνόητο γαρ, υπερτερούσαν οι δυνάμεις του δικομματισμού. Κανένα διεκδικητικό πλαίσιο δεν διαφαίνεται στο εν λόγω ψήφισμα, δημιουργώντας μια λογική –αλλά πολιτικώς ευεξήγητη- αντίφαση ανάμεσα στα όσα ειπώθηκαν στις εισηγήσεις των αιρετών και αυτό. Δεν αναφέρει τίποτε για τις άγριες περικοπές στην Τ.Α., τις ιδιωτικοποιήσεις, την εμπορευματοποίηση του δημόσιου χώρου, ούτε γίνεται λόγος για τις επαπειλούμενες εφεδρείες και απολύσεις. Σε ό,τι αφορά το εκλογικό σύστημα, αναφέρεται απλώς ότι πρέπει να είναι «σταθερό», χωρίς περισσότερο συγκεκριμένη περιγραφή. Η «απλή αναλογική» ως πολιτική λογική και (ηθική) πρακτική δεν ανήκει στο σκεπτικό του ψηφίσματος.
Ωστόσο, μόνο η ανατροπή του «Καλλικράτη» και η αντικατάστασή του από ένα γενναίο θεσμικό πλαίσιο, που θα έχει ως βασική θέση την ενίσχυση της άμεσης δημοκρατίας, την εμπλοκή του πολίτη στις καθημερινές λειτουργίες της Τ.Α. και το διαρκή έλεγχό από τους πολίτες, μπορεί να δώσει λύση στην τελμάτωση και τον επικείμενο θάνατο της τοπικής αυτοδιοίκησης. Επαρκής χρηματοδότηση των δήμων, λύση του προβλήματος υπερχρέωσης και αδυναμίας αποπλήρωσης των δανείων, σταμάτημα της ιδιωτικοποίησης των κοινωνικών και πολιτιστικών υπηρεσιών, εξασφάλιση του απαραίτητου για τη λειτουργία τους προσωπικού με πλήρη εργασιακά δικαιώματα, αποτελούν βασικές αιχμές πάλης του αυτοδιοικητικού κινήματος.
Μαρώ Τριανταφύλλου
ΥΓ 1. Σε ένα συνέδριο, όπου όλοι παραδέχονταν ότι διεξάγεται στις κρισιμότερες στιγμές της χώρας, ίσως και ολόκληρης της ζωής της Ελλάδας ως ελεύθερου κράτους, σε μια άκρως επικίνδυνη πανευρωπαϊκή συγκυρία και όπου περιγράφηκε ο ζόφος της Τ.Α., ΠΑΣΟΚ και ΝΔ έδειχναν να τους ενδιαφέρει μόνο η αύξηση των κομματικών ποσοστών σε δημοσκοπήσεις και εκλογές.
ΥΓ 2. Ήταν απογοητευτικό φαινόμενο η ελάχιστη συμμετοχή των γυναικών, τόσο στο σώμα του συνεδρίου όσο και ανάμεσα στους ομιλητές.
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου