Δείτε το τεύχος 13 των ‘Οικοτριβών’ με αφιέρωμα στις παραλίες

Παραθέτουμε ολόκληρο το άρθρο της ΜαρίαςΚαραμανώφ όπως δημοσιεύθηκε στις «Οικοτριβές», εφημ. ΑΥΓΗ, 6 Ιουλίου2014

Μαρία Καραμανώφ
Πρόεδρος του Επιμελητηρίου Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητος, Σύμβουλος Επικρατείας

Το νομοσχέδιο για τον αιγιαλό αποτελεί την τελευταία λέξη σε μια σειρά νομοθετικών ρυθμίσεων που είδαν το φως στη διάρκεια της οικονομικής κρίσης και αποσκοπούν να καταστήσουν όσο το δυνατόν πιο «ελκυστική» την ελληνική δημόσια κτήση στους λεγόμενους επενδυτές.
Σε πρώτη φάση, ολόκληρη ηδημόσια περιουσία του κράτους, συμπεριλαμβανομένων δασών, ευαίσθητων οικοσυστημάτων, ακτών, μικρών νησιών, περιοχών φυσικού κάλλους κ.ο.κ., μεταβιβάζεται σταδιακά στην ανώνυμη εταιρεία ΤΑΙΠΕΔ, η οποία ιδρύθηκε με σκοπό να την εκμεταλλευθεί (με πωλήσεις, πολυετείς μισθώσεις και παραχωρήσεις σε επενδυτές), έναντι κάποιου, κατά κανόνα εξευτελιστικού, τιμήματος, που θα χρησιμοποιηθεί αποκλειστικά γα την πληρωμή του χρέους της χώρας.

Σε δεύτερη φάση, ο επίδοξος επενδυτής απαλλάσσεται από τους χωροταξικούς και πολεοδομικούς περιορισμούς που έχουν θεσπιστεί με τις ισχύουσες για κάθε συγκεκριμένη περιοχή χωροταξικές και πολεοδομικές ρυθμίσεις και προικοδοτείται με δικό του, ξεχωριστό για κάθε ακίνητο, καθεστώς, το οποίο ουσιαστικά του επιτρέπει να αναπτύξει την περιοχή του όπως εκείνος θέλει, σύμφωνα με το επενδυτικό του σχέδιο (νομοθεσία fasttruck, ΕΣΧΑΔΑ κ.λπ.). Παράλληλα εξουδετερώνονται για χάρη του όλες οι πάγιες διαδικασίες περιβαλλοντικής αδειοδότησης (εγκρίσεις αρχαιολογικής υπηρεσίας, δασαρχείου κ.λπ.), αφού οι αρμόδιες υπηρεσίες καλούνται πλέον να εκφέρουν τη γνώμη τους μέσα σε ασφυκτικές χρονικές προθεσμίες, σε περίπτωση δε που δεν προλάβουν, η έγκρισή τους θεωρείται δεδομένη και οι υπάλληλοι υπόκεινται σε πειθαρχικές κυρώσεις.
Μέσα στα πλαίσια αυτά, εντάσσεται και το επίμαχο νομοσχέδιο για τον αιγιαλό. Δεδομένου ότι τα περισσότερα από τα ακίνητα, για το οποία υπάρχει επενδυτικό ενδιαφέρον, είναι παραθαλάσσια, το νομοσχέδιο παραχωρεί τμήματα του αιγιαλού και της παραλίας, καθώς και θαλάσσιους και λιμναίους χώρους, νησίδες, υφάλους σκοπέλους κ.λπ., στους επιχειρηματίες επενδυτές και επιτρέπει σε αυτούς χρήσεις γης και κατασκευές οι οποίοι παραβιάζουν τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης, το άρθρο 24 του Συντάγματος, τις Διεθνείς Συμβάσεις για την προστασία του τοπίου, της βιοποικιλότητας και των ακτών, και την πάγια νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας.

Ειδικότερα:

·         Επιτρέπει την δημιουργία κατασκευών σε ακτές και αιγιαλούς για κάθε επιχειρηματική δραστηριότητα.

·         Καταργεί ουσιαστικά την ελεύθερη πρόσβαση των πολιτών στις παραλίες.

·         Καταστρέφει ανεπανόρθωτα το τοπίο, το περιβάλλον και τις αρχαιότητες.

·         Παραχωρεί λίμνες, θάλασσες, νησίδες, υφάλους και σκοπέλους.

·         Επιτρέπει μπαζώματα για την εξυπηρέτηση στρατηγικών τουριστικών επενδύσεων.

·         Νομιμοποιεί αυθαίρετα ξενοδοχεία και επιχειρήσεις.

Οι περιβαλλοντικές, οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες από την ψήφιση του νομοσχεδίου θα είναι καταστροφικές, ανυπολόγιστες και μη αντιστρέψιμες. Δεν πρόκειται μόνο για σοβαρότατο πλήγμα που θα υποστούν τα παράκτια οικοσυστήματα (αμμόλοφοι, υγρότοποι, ενδιαιτήματα προστατευόμενων ζώων και πτηνών). Ο αιγιαλός είναι ένα σύστημα δυναμικό και εξαιρετικά ευαίσθητο, λόγω του ευμετάβλητου χαρακτήρα του (φυσική ή ανθρωπογενής διάβρωση της ακτής, άνοδος της στάθμης της θάλασσας και αύξηση των ακραίων φυσικών φαινομένων λόγω κλιματικής αλλαγής, μεταφορά και απόθεση φερτών υλικών κ.λπ.). Οι ανθρώπινες παρεμβάσεις στην παράκτια / παρόχθια ζώνη παρεμποδίζουν τις φυσικές διεργασίες εξισορρόπησης του συστήματος του αιγιαλού και οδηγούν σε μορφολογικές αλλαγές και διαβρώσεις που θα θέσουν αργά ή γρήγορα σε κίνδυνο όχι μόνο τις πολυπόθητες επενδύσεις, αλλά και την ίδια την ύπαρξη των ακτών.

Παράλληλα, στις ελληνικές παράκτιες και παρόχθιες περιοχές βρίσκονται ακόμα θαμμένοι, περιμένοντας να αποκαλυφθούν, ανεκτίμητοι ενάλιοι αρχαιολογικοί χώροι (προϊστορικοί, κλασσικοί και ρωμαϊκοί οικισμοί, αρχαίες λιμενικές εγκαταστάσεις, ναυάγια πλοίων κ.λπ.), ενώ πολλά από τα νησιά που έχουν περιέλθει στο ΤΑΙΠΕΔ αποτελούν στο σύνολό τους κηρυγμένους αρχαιολογικούς χώρους. Όλοι αυτοί οι αρχαιολογικοί θησαυροί θα κινδυνεύσουν σοβαρά, όπως εκτιμούν οι αρχαιολόγοι.

Είναι επομένως φανερό ότι το νομοσχέδιο δεν πλήττει μόνο το δικαίωμα πρόσβασης των πολιτών στις ελληνικές ακτές, αλλά και πολλές πτυχές της βιώσιμης ανάπτυξης, δεδομένου ότι παραβιάζει, μεταξύ άλλων, την Παγκόσμια Διακήρυξη του Ρίο (ΟΗΕ, 1992) για την βιώσιμη ανάπτυξη, το άρθ. 24 του Συντάγματος, τον ισχύοντα αρχαιολογικό Νόμο 3028/2002, την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την προστασία της αρχαιολογικής κληρονομιάς του Λονδίνου (1969) που κυρώθηκε με τον Ν. 1127/81 και αναθεωρήθηκε με τη σύμβαση της Βαλέττα (1992), την Ευρωπαϊκή Σύμβαση του Τοπίου (Ν.3827/2010), την Παγκόσμια Σύμβαση για τη Βιοποικιλότητα που υπογράφηκε στη Σύνοδο του Ρίο το 1992 (Ν. 2204/94), την Σύμβαση της Βαρκελώνης για την Προστασία της Μεσογείου κ.λπ. Οι νομοθετικές αυτές ρυθμίσεις προστατεύουν, η κάθε μια από το δική της σκοπιά, τα δημόσια αγαθά που σχετίζονται με τον αιγιαλό, την παραλία και την παράκτια και παραλίμνια ζώνη.

Γι αυτό το λόγο άλλωστε, το νομοσχέδιο έχει προκαλέσει την έντονη αντίδραση όλων εκείνων, πολιτών, επιστημονικών, περιβαλλοντικών και κοινωνικών οργανώσεων, οι οποίοι ασπάζονται τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης και πιστεύουν ότι οι αρχές αυτές πρέπει να αποτελούν τον οδηγό αλλά και το νομικό όριο για κάθε δημόσια πολιτική και κάθε ιδιωτική δράση. Ένα όριο που δεν επιτρέπεται να παραβιαστεί για κανένα σκοπό, πολύ περισσότερο όταν το διακύβευμα αφορά την απώλεια της πολύτιμης φυσικής και πολιτιστικής μας κληρονομιάς.

Οι ακτές και ο αιγιαλός είναι το εθνικό μας σύμβολο, η πηγή έμπνευσης για την επιστήμη, την τέχνη και τη λογοτεχνία ανά τους αιώνες. Ακόμη και με στυγνή οικονομική λογική, αποτελεί το σημαντικότερο συγκριτικό πλεονέκτημα της χώρας. Είναι ένα δώρο που μας χάρισε η φύση και η καλή μας τύχη, για να το διαφυλάξουμε, να το προστατεύσουμε και να το διατηρούμε ελεύθεροστη διάθεση όλων, Ελλήνων και ξένων, ώστε να το απολαμβάνουν όπως είναι, χωρίς αλλοιώσεις και περιορισμούς. Είναι χρέος μας να το αφήσουμε να επιτελεί το φυσικό του προορισμό: απλά να υπάρχει.

Δείτε το τεύχος 13 των ‘Οικοτριβών’ με αφιέρωμα στις παραλίες όπως τυπώθηκε και κυκλοφόρησε στις 6 Ιουλίου 2014.

- issuu (για διάβασμα – κατέβασμα): http://issuu.com/oikotrives/docs/teuxos-13

- facebook (για διάδοση): https://www.facebook.com/Oikotrives/posts/729857853716479

http://aktesora0.wordpress.com/2014/07/07/%ce%b4%ce%b5%ce%af%cf%84%ce%b5-%cf%84%ce%bf-%cf%84%ce%b5%cf%8d%cf%87%ce%bf%cf%82-13-%cf%84%cf%89%ce%bd-%ce%bf%ce%b9%ce%ba%ce%bf%cf%84%cf%81%ce%b9%ce%b2%cf%8e%ce%bd-%ce%bc%ce%b5-%ce%b1%cf%86%ce%b9/